Phân tích đoạn thơ “Tôi muốn tắt nắng đi .... Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân.” trong bài thơ “Vội vàng” của Xuân Diệu
Xuân Diệu là nhà thơ của tình yêu và tuổi trẻ. Ông được mệnh danh là “ông hoàng của thi ca tình yêu”. Trước cách mạng, với hai tập “Thơ Thơ” và “Gửi hương cho gió”, Xuân Diệu đã chính thức trờ thành “nhà thơ mới nhất trong các nhà thơ mới”.
Bài thơ “Vội Vàng” nằm trong tập “Thơ Thơ” là bài thơ rất tiêu biểu cho phong cách thơ tình yêu của Xuân Diệu viết về mùa xuân, tuổi trẻ, tình yêu. Tác phẩm để lại dấu ấn về nội dung và nghệ thuật đặc sắc mà tiêu biểu là đoạn thơ sau đây: “Tôi muốn tắt nắng đi … Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân”
Bài thơ “Vội Vàng” thể hiện một nhân sinh quan mang ý nghĩa nhân bản sâu sắc. Thiên đường là ở ngay trên mặt đất. Vì vậy hãy yêu mến, hãy gắn bó và sống hết mình với cuộc sống thực tại đầy tươi vui này. Nó bộc lộ niềm ham sống, khát sống, tận hưởng đến vô biên và tuyệt đích của thi nhân:
Bài thơ “Vội Vàng” thể hiện một nhân sinh quan mang ý nghĩa nhân bản sâu sắc. Thiên đường là ở ngay trên mặt đất. Vì vậy hãy yêu mến, hãy gắn bó và sống hết mình với cuộc sống thực tại đầy tươi vui này. Nó bộc lộ niềm ham sống, khát sống, tận hưởng đến vô biên và tuyệt đích của thi nhân:
“Ta ôm bó cánh tay ta làm rắn
Làm dây đa quấn quít cả mình xuân
Không muốn đi mãi mãi ở vườn trần
Chân hóa rễ để hút mùa dưới đất”
Đoạn thơ mở đầu bằng bốn câu thơ ngũ ngôn chứa đựng những khát vọng mãnh liệt và táo bạo của thi nhân:
“Tôi muốn tắt nắng đi
Cho màu đừng nhạt mất
Tôi muốn buộc gió lại
Cho hương đừng bay đi”
Bốn câu đầu có lẽ là độc đáo nhất trong bài thơ vì chỉ riêng nó là thể ngũ ngôn. Nó là thể thơ phù hợp cho việc thể hiện những cảm xúc vồ vập của Xuân Diệu bởi câu thơ ngắn lại giàu nhịp điệu. Điệp ngữ “tôi muốn” được nhắc lại hai lần cùng với đó là hai động từ mạnh “tắt, buộc” đã làm nổi bật khao khát của nhà thơ. Đó là khao khát “tăt nắng, buộc gió” để giữ lại màu hoa “Cho màu đừng nhạt mất” để giữ lại sắc hương “ cho hương đừng bay đi”. Đó là khát vọng chiếm đoạt quyền năng của tạo hóa để buộc hương hoa tươi thắm mãi bên đời. Ngông cuồng hơn cả là nhà thơ muốn vũ trụ ngừng quay, thời gian dừng lại để thi nhân tận hưởng được những phút giây tuổi trẻ của đời mình. Bởi nhà thơ sợ” tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại”, sợ ”đời trôi chảy, lòng ta không vĩnh viễn”. Suy cho cùng khát vọng ấy của Xuân Diệu thật ngông cuồng nhưng cũng rất hợp lí.
3. Bảy câu thơ tiếp theo, với tâm hồn khát sống, khát yêu, tận hiến, tận hưởng và khát khao giao cảm mãnh liệt, Xuân Diệu đã khám phá ra vẻ đẹp xuân tươi phơi phới, đầy tình tứ ở những cảnh vật thiên nhiên quen thuộc quanh ta:
“Của ong bướm này đây tuần tháng mật
Này đây hoa của đồng nội xanh rì
Này đây lá của cành tơ phơ phất
Của yến anh này đây khúc tình si
Và này đây ánh sáng chớp hàng mi
Mỗi buổi sớm, thần Vui hằng gõ cửa
Tháng giêng ngon như một cặp môi gần”
Bảy câu thơ trên là một bước tranh thiên nhiên mùa xuân được vẽ nên bằng một hồn thơ có “Cặp mắt xanh non biếc rờn”. Cảnh vật đang vào độ thanh tân, diễm lệ. Bức tranh hội tụ đầy đủ hương thơm, ánh sáng và màu sắc, âm thanh ( đây chính là phép tương giao giữa các giác quan mà Xuân Diệu học được ở thơ ca phương Tây). Cảnh vật hiện lên đều có đôi, có cặp:” Ong bướm- tuần tháng mật” ;“Hoa- đồng nội xanh rì” ;” lá- cành tơ” ;” yến anh- khúc tình si”;…
Điệp ngữ ”này đây” được nhắc lại nhiều lần. Từ ”này đây” lại là từ chỉ trỏ. Xuân Diệu như đang đứng trước bức tranh và liệt kê cho ta thấy vẻ đẹp tươi non, nõn nà của mùa xuân. Thi sĩ như uốn nói với chúng ta rằng: ”Sao người ta cứ phải đi tìm chốn Bồng Lai Tiên Cảnh ở mãi chốn mông lung hão huyền nào? Nó ở ngay giữa cuộc sống quanh ta”. Thiên nhiên như một bữa tiệc trần gian đầy những thực đơn quyến rũ: Ở đó có cảnh ong đưa và bướm lượn, tình tứ ngọt ngào như “tuần tháng mật”. Màu hoa trở nên thắm sắc ngát hương hơn “giữa đồng nội xanh rì”. Cây cối nảy lộc đâm chồi tạo nên những “cành tơ” với những chiếc lá tươi non phất phơ tình tứ. Điểm vào phong cảnh ấy là tiếng hót đắm say của loài chim yến anh đã tạo nên “khúc tình si” say đắm lòng người.
Cặp mắt “xanh non biếc rờn” của Xuân Diệu còn mang đến cho người đọc một nguồn năng lượng mới từ mùa xuân: ”Và này đây ánh sáng chớp hàng mi/ Mỗi buổi sớm, thần Vui hằng gõ cửa”. Ánh sáng buổi sớm mai như phát ra từ cặp mắt đẹp vô cùng của nàng công chúa có tên là Bình Minh. Nàng vừa tỉnh giấc nồng suốt một đêm qua, mắt chớp chớp hàng mi rồi bừng nở ra muôn vàn hào quang. Chính ánh sáng ấy đã tưới lên cảnh vật càng làm cho bức tranh thiên nhiên giống như một nguồn nhựa sống chảy dào dạt xung quanh cuộc sống của con người. Thế mới hiểu những khao khát của Xuân Diệu là đúng:
“Không muốn đi mãi mãi ở vườn trần
Chân hóa rễ để hút mùa dưới đất”
Hoặc có khi ông khao khát đến cháy bỏng:
“Tôi kẻ đưa răng bấu mặt trời
Kẻ đựng trái tim trìu máu đất
Hai tay chín móng bám vào đời”
Xuân Diệu đã kết lại bức tranh mùa xuân bằng một câu thơ đầy gợi cảm “Tháng giêng ngon như một cặp môi gần”. Đây là một cách so sánh đầy gợi cảm, có một chút nhục cảm. Tháng giêng thanh tân, diễm lệ, đầy ánh sáng, màu sắc, âm thanh và hương thơm trờ thành “cặp môi gần” rất “ngon, ngọt” của người tình nhân. Mùa xuân là mùa đẹp nhất trong năm. Tuổi trẻ là tuổi đẹp nhất của đời người. Và chắc chắn phần ngon nhất của người thiếu nữ là bờ môi chín mọng kia.
Ở đây, trong sự so sánh giữa thiên nhiên và con người, Xuân Diệu đã mang đến cho người đọc một quan niệm nghệ thuật về con người rất mới mẻ. Thơ ca cổ điển thường lấy thiên nhiên làm chuẩn mực cho cái đẹp. Mọi cái đẹp trong vũ trụ phải đem so sánh với cái đẹp của thiên nhiên. Bởi vậy khi miêu tả nét đẹp của Thúy Vân, Nguyễn Du đã lồng vào biết bao nhiêu cái đẹp của thiên nhiên:
“Vân xem trang trọng khác vời/Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang/Hoa cười ngọc thốt đoan trang/ Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da”. Còn Xuân Diệu đưa ra một tiêu chuẩn khác: con người mới là chuẩn mực của cái đẹp trong vũ trụ này. Bởi con người là tác phẩm kì diệu nhất của tạo hóa. Nên mọi vẻ đẹp trong vũ trụ phải đem so sánh với vẻ đẹp của con người. Quan niệm nghệ thuật này là một đóng góp mới mẻ của
Hai câu thơ cuối là tâm trạng của nhân vật trữ tình:
“Tôi sung sướng. Nhưng vội vàng một nửa
Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân”
Trong một câu thơ mà thi sĩ có hai tâm trạng “Tôi sung sướng” - “Nhưng vội vàng một nửa”. Dấu chấm ở giữa câu đã phân tách nhà thơ thành hai nửa: nửa sung sướng và nửa vội vàng. Tâm trạng “sung sướng” là tâm trạng: ” hạnh phúc, lạc quan, yêu đời, tươi vui đón nhận cuộc sống bằng tình cảm trìu mến, thiết tha gắn bó. Còn “vội vàng” là tâm trạng tiếc nuối bởi nhà thơ sợ tuổi trẻ qua đi, tuổi già mau tới. Vì thế dù đang sống trong mùa xuân nhưng thi nhân đã cảm thấy tiếc nuối mùa xuân ngay khi đang ở trong mùa xuân “Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân”.
Đoạn thơ để lại dấu ấn nghệ thuật sâu sắc. Thể thơ tự do, sử dụng nhiều điệp ngữ, điệp từ, so sánh ẩn dụ… Ngôn ngữ thơ chọn lọc. Tất cả đã tạo nên một đoạn thơ hay mang đậm phong cách thơ Xuân Diệu.
Tóm lại, đoạn thơ ta vừa phân tích ở trên là đoạn thơ hay nhất trong bài thơ “Vội vàng”. Bằng ngôn ngữ rất đỗi Tây phương, nhưng tình cảm của nhân vật trữ tình lại rất gần gũi, thân quen. Xuân Diệu đã mang đến cho người đọc một giọng thơ lạ, một cách cảm nhận về mùa xuân rất đỗi nồng nàn. Qua đó thấy được lòng yêu đời và khát vọng sống mãnh liệt của thi nhân. Đúng như nhà phê bình Thế Lữ đã nhận xét “Như một tấm lòng sẵn sàng ân ái, Xuân Diệu dang tay chào đón nhựa sống rào rạt của cuộc đời”.
Ý kiến bạn đọc
Bài cùng Lớp
Thành viên
Bài xem nhiều
Tags
nhân vật nổi tiếng,
nghị luận xã hội,
Một người Hà Nội,
Chiếc thuyền ngoài xa,
rừng xà nu,
Vợ nhặt,
vợ chồng a phủ,
Thạch Lam,
khuynh hướng văn học sau năm 1975,
phong cách nghệ thuật,
Chế Lan Viên,
Nam Cao,
Task Scheduler,
windows error,
Bài tập Công nghệ 6,
Excel previewer,
shortcut windows,
ô nhiễm tiếng ồn,
lời vàng ý ngọc,
lao động và nghỉ ngơi,
tương lai của trái đất,
Bài học kinh doanh,
bệnh lười,
quyết định sáng suốt,
quan niệm học tập,
kết bạn,
nhẫn nhục,
hiếu đạo,
anh thanh niên trên đỉnh Yên Sơn,
ít nhất,
sự kiện,
nhân vật,
trình bày,
Phi Châu và Báo,
tính chất kì ảo của truyện Dế chọi,
Cảm nghĩ sau khi học Chuyện người con gái Nam Xương,
Chuyện người con gái Nam Xương,
phê bình có nghệ thuật,
kỹ năng giao tiếp,
vai trò của kí ức trong sáng tác thơ ca,
giá trị,
chứa đựng,
nghệ thuật,
tiêu biểu,
tác phẩm,
văn học,
Tửu nhập tâm như hổ nhập lâm,
văn bản kịch Đình công và nổi dậy,
ấn tượng về những người nổi loạn,
hiện tượng đưa thiên nhiên vào nhà,
quan trọng,
văn hóa,
tâm linh,
hiểu biết,
khao khát,
khám phá,
đam mê,
sâu sắc,
cảm xúc của em khi đến thăm một di tích lịch sử,
tồn vong,
đe dọa,
hiểm họa,
không gian mùa xuân của làng quê Bắc Bộ,
nhà thơ Lưu Quang Vũ,
Cảm nghĩ về vẻ đẹp của tiếng Việt,
Phạm Xuân Ẩn - tên người như cuộc đời,
cảm nghĩ về nhà tình báo Phạm Xuân Ẩn,
cảm nghĩ về luật sư Ét-uốt,
truyện Ba chàng sinh viên,
Suy nghĩ của em về nhân vật Be-ni-xtơ,
vai trò của tình bạn,
Vũ Như Tô,
Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài,
danh ngôn,
cất tiếng,
ước mơ,
Nguyễn Đình Thi,
hình ảnh em gái tiền phương,
cảm nghĩ của em về tình đồng chí,
suy nghĩ,
nhắn nhủ,
Trình bày suy nghĩ,
cảm xúc về cảnh đẹp,
Kể lại một việc làm,
lệnh ubuntu,
server Ubuntu,
tối ưu windows,
ghost Windows,
bài thơ bảy chữ,
Những cánh buồm,
Chiếc lá cuối cùng,
trên mặt đất vốn làm gì có đường,
đi mãi thì thành đường thôi,
điện biên phủ,
sự kiện lịch sử,
kể lại sự việc có thật,
Chi tiết ấn tượng trong Người thầy đầu tiên,
Người thầy đầu tiên,
Ý kiến về sử dụng biệt ngữ xã hội,
biệt ngữ xã hội,
khu du lịch Bà Nà,
kể về người thân,
sang thu hữu thỉnh,
gặp gỡ anh thanh niên trên đỉnh Yên Sơn,
đáp án cuộc thi,
cuộc thi tìm hiểu an toàn giao thông,
cảm nhận của em về một nhân vật trong mắt sói,
Phi Châu và Báo đã trở thành đôi bạn,
cảm nhận của em về bài thơ Qua đèo Ngang,
thể hiện,
vì sao,
biểu hiện,
nhiệm vụ,
văn bản Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới,
hai đứa trẻ thạch lam,
Thế nào là điệp từ,
nguyễn đình chiểu,
Văn tế Nghĩa Sĩ Cần Giuộc,
tràng giang huy cận,
đoạn trích Trao Duyên,
đóng vai nhân vật văn học,
thương vợ của trần tế xương,
bình ngô đại cáo nguyễn trãi,
bài thơ vội vàng,
Tả cảnh sông nước,
bài thơ Ánh trăng,
lượm của tố hữu,
tả nhân vật văn học,
tây tiến của quang dũng,
văn học trung đại Việt Nam,
Đất nước Nguyễn Khoa Điềm,
Cảm nghĩ về mái trường,
Làng của Kim Lân,
Nước Việt Nam ta nhỏ hay không nhỏ,
ý nghĩa dời đô của Lý Công Uẩn,
Hịch tướng sĩ,
như thế,
quốc gia,
nước đại,
câu hỏi,
trả lời,
nội dung,
Bà Huyện Thanh Quan,
phân tích cảnh và tình trong bài thơ Chiều hôm nhớ nhà,
Cười là một hình thức chế ngự cái xấu,
Ngày Chủ nhật xanh,
thay thế,
có thể,
hạn chế,
tài nguyên,
lãng phí,
trả giá,
chủ đề,
sử dụng,
tương đương,
hoàn thành,
sự suy giảm nguồn tài nguyên,
sự giàu có tài nguyên rừng,
ý kiến của em về vấn đề tự học,
thái độ đối với các bạn khuyết tật,
biết cảm thông với người khác,
Không ai muốn bị bắt nạt,
Kể lại đoạn cuối truyện Vua chích choè,
kể lại phần cuối truyện Sọ Dừa,
Thừa nhận sai lầm,
Tẩu vi thượng,
Lòng người khó lường,
kể về kỉ niệm,
thuyết trình tác phẩm,
văn thuyết minh,
Viết đoạn văn,
bài luận về bản thân,
giới thiệu một cuốn sách,
bài học thành công,
kể lại một hoạt động xã hội,
Kể một truyền thuyết có nhắc tới một địa danh,
Trình bày ý kiến,
thuật lại diễn biến một lễ hội em từng tham gia,
suy nghĩ của em về một truyền thuyết,
Giải Sách Bài tập Ngữ văn 6 Kết nối,
Bài tập Ngữ văn 6 Kết nối,
đặc điểm của hài kịch,
ý nghĩa của hình ảnh so sánh,
sinh động,
miêu tả,
tác giả,
thiên nhiên,
mặt trời,
bài văn cảm nhận,
Cảm nhận của em về hang Én,
Tóm tắt văn bản Bầy chim chìa vôi,
u minh,
ấn tượng,
chi tiết,
Kể lại sự việc bầy chim chìa vôi,
Cảm nghĩ về vui buồn tuổi thơ,
văn mẫu lớp 7,
trải nghiệm đẹp của tuổi thơ em,
thực dân Pháp,
Viết một truyện kể sáng tạo